پیغام های نشست صلح تهران
به گزارش وبلاگ ورزشی ها، اوضاع عمومی افغانستان لحظه به لحظه در حال بغرنج تر شدن است و با هر تحول جدیدی بر پیچیدگی های اتفاقات میدانی در این کشور افزوده می گردد.
مفهوم این شرایط آن است که هر تعللی برای تغییر شرایط، ولو به میزان چند روز کوتاه اوضاع را در درازمدت سخت تر خواهد نمود. در چنین شرایطی طبیعی است که سیاستگذاران و سیاستمداران کشورهای مختلف و خصوصاً منطقه به دلایل مختلفی در پی آن خواهند بود که اولاً زمان را از دست ندهند و ثانیاً به اسم یک بازیگر فعال وارد این عرصه شوند. عمده ترین این دلایل خطرات منطقه ای و حتی فرامنطقه ای است که دامنگیر شدن تنازع در افغانستان را می تواند به همراه داشته باشد. دنیا تازه از زیر بار سایه شوم پدیده ای به نام داعش رهایی یافته و قطعاً بسیاری از کشورها، خصوصاً در منطقه مایل نیستند چنان تجربه تلخ و مشابهی را در مجاورت خود داشته باشند.
هم اکنون بعد از ماجرای خروج امریکا از افغانستان، دولتمردان این کشور به شکل کاملاً واضحی برای برطرف خلأ امنیتی خود به سمت روس ها متمایل شده اند. افغانستان هنوز در شرایطی نیست که بتواند به تنهایی از پس تأمین امنیت خود بر بیاید و این موضوع خصوصاً با توجه به تحولات اخیر یک تهدید و در عین حال فرصت برای کشورهای منطقه است. ایران با توجه به مرز گسترده خود با افغانستان و بعلاوه نوع متفاوت روابط فرهنگی، اجتماعی و سیاسی که با این کشور دارد راهکاری جز ورود مستقیم به این منازعه در پیش روی خود نمی بیند. ایران باید در این مقطع به اسم یکی از سرمداران میانجیگری و بازی سازی در افغانستان ظاهر گردد و بتواند نبض بسیاری از جریانات و تحولات را در دست بگیرد. کمترین تأثیر تعمیق تنش ها در افغانستان برای ایران، روبرو شدن با یک سیل تازه و عظیم از مهاجران افغان خواهد بود که هم برای کشور ما و هم برای افغانستان و هم برای روابط دوجانبه ما هزینه ساز خواهد شد. بنابراین لازم بود که ایران در این مقطع پیغام اقتدار خود را به گوش طرفین این منازعه برساند.
به عبارتی طرفین منازعه باید چند نکته را در مورد ایران متوجه شوند؛ اول اینکه بدانند توجه ایران کاملاً بر تحولات افغانستان متمرکز است و به طور دقیق آنها را رصد و پیگیری می نماید و به اسم یک بازیگر فعال در این عرصه ایفای نقش خواهد نمود. دوم اینکه بدانند برترین راه خلاص شدن از این شرایط توسل به ایران خواهد بود. مرزهای مشترک طولانی، نزدیکی های فرهنگی و اجتماعی، تبادلات تجاری و مالی، آشنایی جامعه افغانستان با ایران، اشتراک زبانی و پارامترهایی از این دست عواملی هستند که می توانند به تقویت چنین تصوری در میان طرف های منازعه یاری نمایند. نکته سوم اینکه آنها باید بدانند ایران چه برای محافظت از منافع خود و چه برای تغییر در تحولات و آرام کردن اوضاع از اقتدار کافی در حوزه سیاسی و میدانی برخوردار است و در آخر اینکه متوجه شوند عزم ایران برای رسیدن به یک ثبات پایدار در افغانستان یک عزم کاملاً جدی و طولانی مدت و همیشگی است. اینها پیغام هایی است که طرف های درگیر می توانند در اجلاس تهران از سوی مقامات ایرانی دریافت نمایند.
نشستی مانند آنچه که دیروز با ابتکار وزارت خارجه برگزار گردید قطعاً می تواند به تعدیل شرایط یاری کند، اگر دو شرط مهم در آن لحاظ گردد. اول اینکه آن طور که گفته شد طرفین درگیر در افغانستان ضمن اشراف به عامل اقتدار جمهوری اسلامی ایران متوجه شوند که باید این عامل را به اسم یک پارامتر اثرگذار در تحولات در مجموعه اقدامات خود لحاظ نمایند. دوم هم اینکه این نشست ها عامل درنگ بیشتر آنها گردد. برای چنین کاری ضروری است تا دستگاه دیپلماسی کشورمان مجموعه ای از برنامه های مدون را پیش بینی نموده باشد. چرا که هم اکنون دغدغه اول یعنی درک طالبان و دولت مرکزی افغانستان از اقتدار ایران برطرف شده و هر دوی آنها به چنین عاملی اذعان دارند. مسأله این است آنها باید متوجه شوند که از این عامل چگونه در آینده در تأمین متوازن منافع افغانستان بهره گیری خواهد شد.
نکته اینجاست که خروج نظامی امریکا از افغانستان به معنای خداحافظی کامل آنها با این کشور نخواهد بود. حضور فرهنگی، مالی و مهمتر از همه امنیتی امریکایی ها در افغانستان ادامه خواهد داشت. در کنار این نشانه هایی از خطر پیدایش ردپای موساد در افغانستان هم وجود دارد و مخلوط شدن اینها با مسأله ناامنی های اخیر به وسیله طالبان و افزایش تنازع داخلی افغانستان سطحی از بی ثباتی را پدید خواهد آورد که مستقیماً در عرصه هایی امنیت و منافع جمهوری اسلامی ایران را هدف خواهد گرفت؛ مسأله مواد مخدر، نا امنی های مرزی، مهاجران افغان، تشکیل گروه های افراطی و مسلح تازه، به هم زدن امنیت سرمایه گذاری در شرق کشور، به هم زدن رابطه ایران با کشورهای ثالث و مسائلی نظیر این می توانند از جمله آثار این شرایط باشند.
با توجه به این مسائل ایران باید از همین الان به اسم یک بازیگر کاملاً فعال خود را در این عرصه نشان دهد. مهم اینکه دوره انتقال قدرت در دولت ایران نباید ذره ای تمرکز از این موضوع مهم را تحت الشعاع قرار دهد. حتی پر بیراه نیست که در همین یک ماه به جامانده از عمر دولت به لحاظ اهمیت موضوع نیازمند تقویت جدی میز افغانستان در وزارت خارجه هستیم و این کار باید به طور مستمر در دوره انتقال قدرت و آغاز به کار دولت آینده انجام گردد.
*کاردار سابق ایران در افغانستان
منبع: ایران
منبع: خبرگزاری پانا